Nhân dịp kỷ niệm 40 năm chiến thắng mùa Xuân
1975 và thống nhất đất nước, Thiên Lý xin trân trọng giới thiệu với
bạn đọc một tư liệu quý: bức thư của cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp
gửi ông Lê Đức Thọ, đề ngày 20-2-1988.
Bức thư gồm hơn bốn trang đánh máy, nội dung trao
đổi một số vấn đề liên quan đến việc tổng kết chiến tranh và biên
soạn lịch sử quân sự, (lúc bấy giờ có tổ chức hội thảo tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước) thư này cũng được gửi cho ông Viện trưởng Viện
lịch sử quân sự, để lưu.
Hy vọng qua bức thư này, bạn đọc có thể hiểu
biết sâu sắc hơn về nhân cách, về trí
tuệ và tầm nhìn chiến lược của cố Đại tướng, đồng thời cũng có
thể hiểu thêm về vài sự kiện lịch sử thú vị khác như Nghị quyết 15
được phôi thai ra sao, nguồn gốc chiến dịch Quảng Trị mùa Hè 1972
hoặc vấn đề lựa chọn điểm mở màn cho chiến dịch Hồ Chí Minh lịch
sử (Buôn Ma Thuột) đã được đặt ra từ năm nào? Qua mục đầu của bức
thư này, ta cũng có thể biết thái độ của nước bạn (Trung Quốc) về vấn
đề Hiệp định Giơ-ne-vơ (hoàn toàn không phải là “chủ chiến” như Trần
Đĩnh nêu trong Đèn cù).
Tài liệu này nằm trong bộ sưu tầm các bài
nói, bài viết của Đại tướng, do cụ Đại tá, tiến sĩ sử học Nguyễn Văn
Khoan tập hợp, với mục đích là “lưu giữ trong tủ sách gia đình” để “tự
nghiên cứu, học tập” (năm nay cụ Khoan cũng đã 86 tuổi hạc). Tuy vậy
cụ cũng có hảo ý “không dám từ chối bạn đọc nào muốn tham khảo”
và nhờ vậy, tôi may mắn được tặng một bản coppy. Nhân đây, xin cảm tạ sự ưu ái của cụ.
Do cái ipad của tôi không sạc được điện nên tạm
thời chưa cung cấp được ảnh của tài liệu này, tôi sẽ chụp đưa lên bài viết sau(*).
Dưới đây gõ lại nguyên văn, kể cả những chỗ
gạch dưới, từ bản chụp (coppy) của bản đánh máy. Tuy nhiên những đoạn tô màu đậm hơn là tôi cố ý nhấn mạnh.