Lại chuyện thơ, có cả thơ Cụ Diệm!

Mình vốn dốt đặc về thơ, ấy thế mà vào dịp đầu năm nay, bỗng có hứng đọc thơ, thế mới đểu, hehehe.

Đầu tiên là khoái bài thơ  "Tổ quốc, nửa bàn chân dính bùn và máu" của tác giả Đông La, bài này đưa lên lóc ngay bữa tết Tây, người đọc đông ra phết nhưng chỉ có độ chục cái còm phản hồi. Nhìn chung là các “chiến tướng đá rất hay, mọi nhẽ” đều chơi trò “bỏ bóng đá người” cả, tức là chả thiết quan tâm gì tới phần thơ của tác giả, nhưng cũng có còm sĩ khi đọc bài thơ trên xúc động qua đến mức chập mạch hay sao ấy, nên chỉ còn biết thốt lên “Ẳng ẳng ẳng”, hay “Hố hố” làm mình vui lây tủm tỉm suốt ba ngày tết.

Nhưng mà thôi, khen chê thì cũng bằng thừa, bài này đã được Tạp chí Văn nghệ Quân đội trao giải thưởng thơ năm 1998, thế là đủ.

Vả lại, đúng như blogger Hòa Bình đã bình luận: “Bài thơ của bác Đông La là một phép thử lòng người, ai đọc chậm từng câu chữ và rung động, lặng người, ai đọc lướt rồi nhếch mép bỏ đi sẽ nói lên họ là người thế nào”.

Bài thơ nữa mình khoái là bài thơ “Chuyện đã có gì đâu”, bài này trước đây mình đã được đọc trên lóc Trà chanh chém gió của cậu DG hoành aka Dái Ghẻ, nay bỗng thấy lù lù “trồi lên, lộng lẫy và kiêu sa”, cả một đùm một đề gồm 3 bài trên báo Tiền Phong, với cái tên tác giả lẫy lừng và lạ lẫm là Phạm Khánh Sơn, hóa ra y là một đồng nghiệp với mình, và tộ sư hehe, y phải gọi mình bằng Cụ.

Chiều nay anh về vội

Lòng nhẹ tênh, hẳn rồi

Nhớ gì đâu, tóc rối

Thương gì đâu, xa xôi…

Ai thích thì có thể đọc toàn bộ ở đây http://www.tienphong.vn/van-nghe/chum-tho-pham-khanh-son-806260.tpo

Tài thật, tài thật hehehe, chả biết cậu Dái ghẻ nhà mình “ăn cắp” thơ tác gia Phạm Khánh Sơn hay Phạm Khánh Sơn tác gia “ăn cắp” thơ cậu Dái nhà mình đây nữa, chỉ biết là tài thật, tài thật, hehehe, tiên sư Cậu!

Thoáng chút ghen tỵ, cậu Dái Ghẻ lắm thơ, thơ lại hay, được đăng báo, trong khi đó, cụ Lý đây vào hội Nuôi chim bướm cảnh đã lâu năm mà mãi chẳng són ra được bài nào thì coi sao đặng, coi sao đặng? Bèn âm thầm lén lút gõ hai chữ “Nỗi lòng” vào google!

Lập tức sổ ra một đống “Nỗi lòng”. Khiếp, toàn thơ Cụ Diệm, cố tổng thống VNCH Đệ nhất!

Đọc rồi mới biết đó là bài thơ mà lâu nay các anh Cờ vàng hoài Ngô có “lời đồn” (cấm nái lói) là do Ngô “Chí sĩ” viết vào năm 1953, khi còn đang “lê gót quê người” ăn mày Đức Cha Đức Chúa đâu đó bên trời Âu Mỹ.

Gươm đàn nửa gánh quẩy sang sông

Hỏi bến: thuyền không, lái cũng không!

Xe muối nặng nề thân vó Ký

Đường mây rộng rãi tiếc chim Hồng

Vá trời lấp biển người đâu tá?

Bán lợi mua danh chợ vẫn đông!

Lần lữa nắng mưa theo cuộc thế

Cắm sào đợi khách, thuở nào trong?

Trên mạng, bài thơ này xuất hiện lần đầu vào tháng 10 năm 2003, do ông Trần Việt Yên ở San Jose đã đăng lên và tán dương tài thơ Cụ Diệm. Ông Yên kể lại, thì hóa ra cũng nghe “lời đồn” từ một ông Lệ Khanh nào đó như vậy. Từ đấy đến nay cứ mỗi dịp gần đến ngày đầu tháng 11 hàng năm, ngày anh em ông Diệm tan xác pháo dưới tay các tướng sĩ và chính quan thầy của mình thì các anh Cờ vàng hoài Ngô hải ngoại lại moi cái “lời đồn” ấy ra mà ngậm ngùi ngâm nga xướng họa. Gần đây nữa thì đến lượt bố con mấy nhà rân trủ trong nước, (như bố con nhà các anh Tường Thụy hay anh Công Định chẳng hạn) cũng lau nha lau nhau hưởng ứng.

Nhưng lạ một cái là họ không biết, rằng bài thơ này đã được in trên giấy cách đây đến mấy chục năm rồi, trong cuốn “Chơi chữ” của cụ Lãng Nhân Phùng Tất Đắc, do Tủ sách Nam Chi Saigon  xuất bản từ năm 1970 và tác giả thì đã được chỉ rõ, hoàn toàn không phải là Cụ Diệm, tức Ngô “Chí sĩ” của họ.

Mà Cụ Diệm, thời chưa được suy tôn là “chí sĩ”, thì vốn xuất thân trường Tây, và phải nhờ đến một món “cải cách giáo dục” khá độc đáo lúc bấy giờ, do Thượng thư Nguyễn Hữu Bài (thông gia nhà Cụ Khả, thân sinh ra Cụ Diệm) đề xuất, quy định người nào có văn bằng tốt nghiệp Trung Học Pháp, thì được phiên ngang sang Tú Tài Hán Học. Nhờ có cú vớt "cải cách" ấy mà Cụ Diệm mới đủ điều kiện thi vào trường Hậu Bổ và có vậy, thì sau này mới được làm quan. Quy định này chỉ tồn tại một thời gian ngắn, rồi thì bị bãi bỏ ngay, tất nhiên là đủ để cho Cụ Diệm và một vài cậu ấm con quan đã tận hưởng trọn vẹn suất “ưu tiên” cái đã.

Dưới đây là ảnh chụp hai trang 173, 174 liên quan đến bài thơ trên trong cuốn sách “Chơi chữ” của cụ Lãng Nhân Phùng Tất Đắc, trong đó chỉ rõ tác giả bài thơ là cụ Nguyễn Sĩ Giác, một bậc uyên thâm Hán học. Cụ Nghè Nguyễn Sĩ Giác, tự Trọng Ngọc, hiệu Tấn Thần, sinh năm 1880, mất năm 1974, đỗ Tiến sĩ khoa thi Hán học cuối cùng vào năm Duy Tân thứ 4 (1910). Thời cuốn sách "Chơi chữ" in ra lần thứ 3 (1970), cụ đã về nghỉ, còn trước đó thì cụ vẫn dạy Hán học tại các Đại học Văn Khoa và Sư Phạm Saigon.

Điều đáng lưu ý là ở đây có vài chữ khác (in đậm) so với thơ (lời đồn) của Cụ Ngô ở trên: 
Gươm đàn nửa gánh muốn (quẩy?) sang sông

Hỏi bến: thuyền không, lái cũng không!

Xe muối nặng nề thương (thân?) vó Ký

Đường mây rộng rãi tiếc chim Hồng

Vá trời lấp biển người đâu vắng (tá?)?

Bán lợi mua danh chợ vẫn đông!

Lần lữa nắng mưa theo cuộc thế

Cắm sào đợi nước (khách???), thuở nào trong?

Những chữ khác nhau này còn cho thấy bản do cụ Lãng Nhân chép trong "Chơi chữ" Đường luật "thứ thiệt" và thâm thúy hơn so với bản (đồn là) của Cụ Ngô, như dùng chữ "thương" ở câu 3 thì mới đối chỉnh với chữ "tiếc" ở câu 4, và dùng chữ "vắng" ở câu 5 để đối với chữ "đông" ở câu 6. Chữ "nước" ở câu cuối hay và đa nghĩa (nước sông, non nước, nước cờ) hơn chữ "khách" quá tệ hại của thơ (đồn là) của Cụ Ngô. Cụ Ngô "đợi khách" à? "Khách" nào? Vô duyên thấy mẹ, tự nhiên làm cho người ta liên tưởng đến thành ngữ "thằng ngô con đĩ"!

Đến đây thì tôi lại phải thốt lên, lạ thật, lạ thật hehehe, chả biết đám đệ tử Ngô “Chí sĩ” nhà ta “ăn cắp” thơ cụ Nghè Giác gán cho Cụ Diệm để làm gì, hay là thói thường “thấy người ta ăn khoai cũng vác mai đi đào”?.

Ừ phải rồi, Cụ Hồ "vung bút thành thơ", làm nhiều thơ chữ Hán, lại có lúc xướng họa với bậc đại nho là cụ Bùi Bằng Đoàn (*), thơ Cụ Hồ lại được nhiều học giả đánh giá cao, trong khi đó, thì Cụ Diệm, là bậc “chí sĩ” của các anh mà lại chẳng són ra được bài nào, chỉ ấm ớ tầm phào như cụ Lý nuôi chim bướm cảnh là tôi đây, thì coi sao đặng, coi sao đặng?

---------------

(*) Bài Tặng Bùi Công ( Cụ Hồ tặng cụ Bùi Bằng Đoàn, thân sinh ông Bùi Tín)

Khán thư sơn điểu thê song hãn 

Phê trát xuân hoa chiếu nghiễn trì 

Tiệp báo tần lai lao dịch mã 

Tư công tức cảnh tặng tân thi.

(Xem sách chim rừng vào cửa đậu 

Phê văn hoa núi ghé nghiên soi 

Tin vui thắng trận dồn chân ngựa 

Nhớ cụ thơ xuân tặng một bài.)

Cụ Bùi họa lại:

Thiết thạch nhất tâm phù chủng tộc 

Giang sơn vạn lý thủ thành trì 

Tri công quốc sự vô dư hạ

Thao bút nhưng thành thoái lỗ thi 

(Sắt đá một lòng vì chủng tộc 

Non sông muôn dặm giữ cơ đồ

Biết Người việc nước không hề rảnh

Vung bút thành thơ đuổi giặc thù)

----------