Đài tưởng niệm Người lính Xô-viết tại Rzhev

 

 

Cứ mỗi ngày 9/5 hàng năm, nước Nga lại long trọng kỷ niệm Ngày Chiến thắng phát-xít Đức và tưởng nhớ hàng chục triệu người con Xô viết đã ngã xuống trong Chiến tranh thế giới thứ 2.

Đài tưởng niệm Người lính Xô-viết tại Rzhev, tỉnh Tver, CHLB Nga được khánh thành ngày 30/6/2020 nhằm vinh danh những người lính Hồng quân đã hy sinh tại một trong những trận đánh ác liệt nhất trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của Hồng quân Liên Xô, trận Rzhev (1942-1943).

Tượng đài là tác phẩm của nhà điêu khắc trẻ Andrei Korobtsov, người đã dành ra ba năm để phác thảo, và kiến trúc sư Konstantin Fomin. Bức tượng gười lính cao 25 mét, nặng 80 tấn, được ghép từ 600 chi tiết đồng, đặt trên ngọn đồi cao 10 mét.

Hình ảnh người lính được khắc họa với dáng vẻ oai nghiêm, tay cầm súng, áo choàng rách nát tưởng như đang tan dần vào không trung... Nhưng không, chiếc áo đó đã hóa thành đàn sếu, ẩn dụ cho linh hồn bất tử của người lính Hồng quân, bay lên.

Tượng đài được tác giả lấy cảm hứng từ bài thơ "Đàn sếu" của Rasul Gamzatov và bài thơ "Tôi bị giết ở ngoại ô Rzhev" của Alexander Tvardovsky: 

"Tôi bị giết ở Rzhev

Trên một đầm lầy không tên

Ở cánh trái, đại đội năm

Trong trận tập kích tàn khốc

Tôi đã chết mà không được biết

Rồi cuối cùng Rzhev có về ta?"

Hãy nhìn lên tượng đài, người lính vẫn đang nhìn xuống mảnh đất Rzhev ngày nay như vẫn còn đang lặp lại câu hỏi trong bài thơ ấy?

Tượng đài Người lính tại Rzhev được khánh thành ngày 30/6/2020 bởi Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Belarus Aleksander Lukashenko.

Nước Nga, Belarus và cả Ukraine nữa, đã từng là những người anh em thân thiết mang tên Đại Nga, Bạch Nga và Tiểu Nga trong cùng một đế quốc. Cả ba dân tộc đã từng sát vai trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của Hồng quân Liên Xô chống lại quân đội Đức Quốc xã trên nhiều mặt trận.

Người lính trên tượng đài mang một cái tên chung là Hồng quân, anh có thể là người Nga, người Belarus, người Ukraine hay bất kỳ một dân tộc khác... đã chiến đấu và hy sinh ở Rzhev hay nhiều mặt trận khác để bảo vệ một Tổ quốc chung - là Liên bang Xô viết.

Không có biên giới nào với đàn sếu, biểu tượng linh hồn, biểu tượng về sự hy sinh của những người lính Hồng quân. Đàn sếu có thể tự do bay từ nước Nga đến Belarus, đến Ukraine hay bất kỳ một nơi nào trên trái đất.

Tuy nhiên, nếu tượng đài này được đặt ở Ukraine, nó chắc chắn sẽ bị kéo đổ. Ukraine đã từng dỡ bỏ nhiều tượng đài thời Liên Xô, trong đó có các tượng đài tưởng niệm chiến sĩ Hồng quân. Bên cạnh đó họ lại dựng tượng, đặt tên phố, tưởng niệm và phong anh hùng dân tộc đối với tên phát-xít Stepan Bandera, kẻ đã tuyên bố "làm việc chặt chẽ với nước Đức Quốc xã Vĩ đại, dưới sự lãnh đạo của Adolf Hitler để hình thành một trật tự mới ở châu Âu và thế giới...". 

Bandera chính là kẻ đã để lại dấu ấn trong các vụ thảm sát mang tính diệt chủng đối với hàng trăm ngàn người Ba Lan ở Volhynia và ở Đông Galicia trong Thế chiến thứ 2.

Bất chấp những đổi thay trớ trêu của lịch sử, những con sếu trắng vẫn bay trên bầu trời, mang theo linh hồn của những người lính Hồng quân ngã xuống vì sự nghiệp bảo vệ Đất nước trong cuộc Chiến tranh vệ quốc vĩ đại.

------------------

 

*Trận Rzhev

Trận chiến Rzhev kéo dài 14 tháng (từ tháng 1/1942 đến tháng 3/1943) là một phần của mặt trận Rzhev-Sychyovka-Vyazma, nơi Hồng quân Liên Xô phản công để đẩy lùi quân Đức sau khi chúng bị đánh bật khỏi ngoại ô Moscow. Đây là một trong những trận đánh đẫm máu nhất trong lịch sử, được gọi là "cối xay thịt Rzhev". Hồng quân đã chịu tổn thất khủng khiếp, nhưng chiến thắng tại đây đã giúp bảo vệ Moscow và tạo bước ngoặt trong cuộc chiến chống phát xít Đức. Những người lính từ Nga, Belarus, Ukraine và các nước khác trong Liên Xô cũ đã cùng nhau chiến đấu, thể hiện tình đoàn kết anh em trong thời khắc sinh tử.

Dòng chữ khắc trên phiến đá bên dưới – "Chúng tôi đã ngã xuống vì Tổ quốc, nhưng Tổ quốc đã được cứu" – trích từ bài thơ của Tvardovsky, nhấn mạnh sự hy sinh cao cả của hơn 1,3 triệu người lính Hồng quân tại mặt trận Rzhev-Vyazma, trong đó khoảng 400.000 người chết hoặc mất tích và 700.000 người bị thương.