Thứ Ba, 25 tháng 11, 2025

Để Gia Long xử Nguyễn Ánh xem sao?

 



Gia Long và Nguyễn Ánh là hai cái tên của một người, nhưng Gia Long còn có tý tẹo công lao, chủ yếu là công lao với dòng họ sau này, chứ lúc còn là Nguyễn Ánh thì tội cả đống. Dưới đây chỉ xét một tội, đó là năm 1787, Ánh mưu bán Đà Nẵng cho Tây bằng hiệp ước Versaille.

Năm 1471 vua Lê Thánh Tông mang quân Nam tiến, đánh vào kinh đô Chà Bàn (Vijaya) của nước Chiêm Thành và sáp nhập vùng đất bắc Chiêm Thành vào Đại Việt. Như vậy, đến thời Lê sơ, biên giới Đại Việt đã vượt qua Đà Nẵng và kéo dài đến đèo Cù Mông (con đèo nằm giữa Bình Định và Phú Yên ngày nay).

Năm thứ 21 niên hiệu Hồng Đức (1490), Lê Thánh Tông cho vẽ lại bản đồ lãnh thổ Đại Việt: “Mùa Hạ, tháng tư ngày mồng 5, định lại bản đồ trong nước: 13 xứ thừa tuyên, có 52 phủ, 178 huyện, 50 châu, 20 hương, 36 phường, 6851 xã, 322 thôn, 637 trang, 40 sách, 30 nguyên, 30 trường”. Trên bản đồ đó, Đà Nẵng thuộc xứ thừa tuyên Quảng Nam.

Tóm lại, bằng việc vẽ lại bản đồ, vua Lê Thánh Tông đã công khai chủ quyền quốc gia và cương giới lãnh thổ Đại Việt, về phía Nam đã mở ra đến Phú Yên, và vùng đất Quảng Nam-Đà Nẵng đã thuộc về nhà Lê từ năm 1471.

Thế nhưng, năm 1783, Nguyễn Ánh ủy quyền cho Bá Đa Lộc (Pigneau de Behaine) dâng "quốc thư" lên vua nước Pháp để cầu viện, nội dung gồm 14 điều. Cùng với "quốc thư", Ánh giao cả "quốc ấn" và cả con trai trưởng là hoàng tử Cảnh, bấy giờ mới 4 tuổi, cho Bá Đa Lộc để "thế chấp" đổi lấy súng ống và tiền bạc.  

Trong khi chờ đợi kết quả cầu viện đến từ nước Pháp, Ánh vào chầu vua Xiêm, ừ thì không phải để cõng "rắn", mà là "cõng" giặc Xiêm (được chưa?) sang chiếm lại Gia Định. Ngày 20/1/1785, Quang Trung đánh tan mấy vạn quân Xiêm bằng chiến công vang dội Rạch Gầm - Xoài Mút.

Do đường xá xa xôi cách trở, mãi đến ngày 28/11/1787 Hiệp ước Versaille mới được Bá tước de Montmorin, thay mặt vua Pháp ký với đại diện của Ánh là Giám mục Bá Đa Lộc. Theo đó, để có được 4 chiếc tàu chiến cùng 1.200 bộ binh, 200 pháo binh và 250 lính mọi từ phía Pháp, Ánh bán đứt Đà Nẵng, ngoài ra còn bù thêm cho Pháp đảo Côn Lôn và cho phép người Pháp độc quyền thương mại trong cả nước ...

Như đã nói ở trên, lúc bấy giờ, Đà Nẵng là đất của nhà Lê. Chúa Trịnh, các chúa Nguyễn hay bản thân Nguyễn Ánh, cho dù có tự xưng là "Nguyễn vương xứ Nam Hà", thì cũng vẫn chỉ là một phiên thần của nhà Lê. Mãi đến sau này, khi đưa quân ra Bắc dẹp Tây Sơn, thì Ánh vẫn còn phải dương chiêu bài "phù Lê" để "hợp thức hóa" và dễ ăn nói với dân Bắc Hà (và cả triều đình Mãn Thanh nữa).

Như vậy, cho dù Hiệp ước này không được thực thi, chỉ tính riêng âm mưu bán đất Đà Nẵng của nhà Lê, thì Ánh cũng đã phạm tội. 

Đó là tội gì?

Thời nay, không khó để nhận ra đó là Tội phản bội Tổ quốcVới tội danh này, Điều 108 bộ Luật Hình sự 2015 của nước CHXHCNVN quy định:

"Công dân Việt Nam nào câu kết với nước ngoài nhằm gây nguy hại cho độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tiềm lực quốc phòng, an ninh, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình".

Nếu ở thời Lê, thì Bộ Luật Hồng Đức (Quốc triều hình luật) năm 1483, điều 74 quy định: "Những người bán ruộng đất ở bờ cõi cho người nước ngoài thì bị chém"; điều 88 quy định: "Quan phường xã biết mà không phát giác cũng bị tội; “Những người đẵn tre, chặt gỗ ở nơi quan ải thì bị xử tội đồ” (đầy đi làm khổ sai).

Ngoài ra còn có thể kết Ánh vào tội Mưu phản, do tội Mưu phản được Luật Hồng Đức định nghĩa "là mưu mô làm nguy đến xã tắc". Hơn nữa, đây là tội cao nhất, đứng đầu trong Thập ác, nên theo Luật Hồng Đức thì Ánh phải bị xử bằng hình phạt tương xứng, là "lăng trì" (tùng xẻo).

Tuy nhiên, dùng luật hiện nay hay dùng luật thời Lê mà xử tội Nguyễn Ánh thì sẽ lại có đứa thối mồm, bảo là dùng luật mới hay luật cũ là "không cận nhân tình", phải đặt "đương sự" vào đúng "bối cảnh lịch sử" bấy giờ mới phải đạo.

Được thôi, để cho Gia Long xử tội Nguyễn Ánh xem ra sao nhé!

Luật Gia Long (Hoàng Việt luật lệ ) do chính Gia Long ban hành năm 1813 quy định về "Tội mưu phản đại nghịch" tại điều 223, như sau:

"Phàm kẻ mưu phản không làm lợi cho đất nước, mưu hại xã tắc và đại nghịch không có lợi đối với vua, mưu phá hủy tôn miếu, sơn lăng và cung khuyết. Chỉ nhúng tay vào âm mưu mà không xét cầm đầu hay tòng phạm, đã hoặc chưa làm đều bị xử tử chém, bêu đầu.

Ông nội, cháu, cha con, anh em và người cùng ở một nhà...chú bác, con của anh em, không kể đã ở riêng hay chưa, quê quán khác nhau, nam từ 16 trở lên không kể bệnh nặng hay tàn phế đều đem chém hết..."

Nôm na tạm hiểu là không phân biệt chủ mưu hay tòng phạm, tru di tam tộc tất tần tật, cộng thêm những người hễ cứ ở chung nhà, trai, gái từ 16 tuổi trở lên, bệnh tật cỡ nào, cũng đều bị đem ra chém.

Như vậy với hành vi ký Hiệp ước bán đứt Đà Nẵng cho Pháp, dù đó mới chỉ là âm mưu (thể hiện trên giấy trắng mực đen rõ ràng), bất kể việc bán chác ấy hoàn thành hay không, theo bộ Luật (mới, cũ) nào thì cũng là trọng tội. Riêng theo luật Gia Long, thì Nguyễn Ánh phải chịu hình phạt chém bêu đầu, tru di tam tộc.

Vậy nhà ngâm kíu lật sử nào muốn giảm án cho Nguyễn Ánh, thì xin mời xuống âm phủ gặp Gia Long mà khiếu nại.

Thế nào Gia Long cũng phì cười, bảo: Đèo mẹ, thằng cu này còn "Bảo hoàng hơn vua".



-----------


Ảnh dùng tạm: Lãnh thổ Đại Việt năm 1480 thời vua Lê Thánh Tông
 (Ben Kiernan, 2017, Việt Nam, lịch sử từ sơ khai đến hiện tại, NXB Đại học Oxford)

 

-------------

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét