Bài ca Hồ Chí Minh (the Ballad of Ho Chi Minh)

----------

Nhân dịp 19-5, ngày sinh nhật Bác, chúng ta hãy cùng nghe lại bài ca bất hủ The Ballad of Ho Chi Minh của nhà soạn nhạc, nghệ sĩ Ewan MacColl:

Tác giả bài hát là nghệ sĩ nổi tiếng người Anh gốc Scotland, tên khai sinh là Jams (Jimmie) Henry Miller. Ewan MacColl sinh ngày 25-1-1925 tại Salfont, Lancashire và mất ngày 20-10-1989. 

Nghệ sĩ Ewan MacColl

Bài hát mang phong cách nhạc truyền thống Ireland này được Ewan MacColl sáng tác và trình diễn lần đầu tại các thành phố của nước Anh vào những năm 1954, 1955. Sau đó, vào những năm cuối thập niên 1960 nó được biểu diễn rộng rãi tại các nước châu Âu như một ca khúc điển hình trong phong trào phản đối cuộc chiến tranh xâm lược của Hoa Kỳ tại Việt Nam.

Bài hát cũng được ca sĩ người Mỹ Pete Seeger, anh vợ của Ewan MacColl phổ biến trong các phong trào phản chiến sôi động tại nước Mỹ.

Năm 1967, Ewan MacColl và vợ là Peggy Seeger đã biểu diễn bài hát này tại “Đại hội Liên hoan quốc tế ca hát phản kháng chiến tranh” diễn ra ở La Habana (Cuba). Sau đó, bản nhạc được tặng lại cho đoàn đại biểu Việt Nam mà ca sĩ Quang Hưng là đại diện, ngoài bìa bản nhạc còn có 4 câu thơ đề từ:

“In life there are things can’t change

The bird not subjugated ever 

These people live forever with time

Ho Chi Minh!

Dịch:

“Trên đời có những điều không thể đổi thay

Có những loài chim không khuất phục bao giờ

Có những con người sống mãi với thời gian

Hồ Chí  Minh!”.

Nhạc sĩ Nguyễn Phú Ân là người đặt lời Việt cho bài hát (chi tiết này nay ít người biết đến) và ca sĩ Quang Hưng là người đầu tiên hát bài hát này với lời Việt, cũng vào ngày sinh nhật Bác, 19-5-1967 tại Nhà hát lớn thành phố Hà Nội.

Ca sĩ Quang Hưng và nhạc sĩ Nguyễn Phú Ân, người đặt lời Việt cho bài hát

Video dưới đây là bài hát do ca sĩ Quang Hưng trình bày:

Ca khúc The Ballad of Ho Chi Minh còn được phổ biến bằng nhiều thứ tiếng khác, xin trân trọng giới thiệu một số phiên bản dưới đây:

Bản gốc tiếng Anh của Ewan MacColl:

Bản tiếng Việt của nhạc sĩ Nguyễn Phú Ân:

Miền biển Đông, xa tắp nơi chân trời
Người dân ở đó lầm than đói nghèo
Từ đau thương Người đi khắp năm châu
Lòng tin mặt trời chân lý sáng soi
Rọi chiếu tới dân mình

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh!
Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh!

Vượt trùng sóng người đi khắp phương trời
Luyện tôi ý chí lòng nuôi căm thù
Hồ Chí Minh ngày đêm xót thương dân 
tộc nô lệ vì đế quốc dã man
Giày xéo đất nước mình

giày xéo Đông Dương này, 
tàn sát bao con người

Từng giờ cháy lửa cách mạng lan tràn
Từ rừng Việt Bắc vào đến Tháp Mười
Hồ Chí Minh niềm tin đấu tranh cho 
tự do điệp trùng đội ngũ lớn lên
Ngày thêm mỗi trưởng thành 

một ý chí tuyệt vời, 
bằng chiến công diệt thù

Lòng thành kính toàn dân gọi Cha già
Vì Người đã sống để cho muôn người
Hồ Chí Minh mùa xuân chứa chan muôn niềm tin
Người từ chân lý sinh ra
Vì thế giới hoà bình 

Người hiến dâng đời mình
Người hiến dâng đời mình
Người hiến dâng đời mình

Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh!
Hồ, Hồ, Hồ Chí Minh!

 

Phiên bản tiếng Ý của Bruno Pianta:

BALLATA DI HO CHI MINH

Tanto lontano in estremo oriente
Oltre il Laos e il suo confin
Vive l'uomo che è padre della gente vietnamita
Il suo nome è Ho-Chi-Minh 

Ho Ho Ho-Chi-Minh 
Ho Ho Ho-Chi-Minh

Ho-Chi-Minh andò sul mare
La vita si guadagnò così
Il lavoro più duro fu quel che lo educò
Lo sfruttamento fu l'a b c

Ho Ho Ho-Chi-Minh 
Ho Ho Ho-Chi-Minh

Ho-Chi-Minh ritornò in patria
Fame e miseria vide allor
Vide i suoi fratelli ridotti come schiavi
E dappertutto l'invasor

Ho Ho Ho-Chi-Minh 
Ho Ho Ho-Chi-Minh

Ho-chi-minh se ne andò in montagna
Quaranta eroi lo seguiron là
A combattere contro l'invasore eran decisi
Per la morte o la libertà

Ho Ho Ho-Chi-Minh 
Ho Ho Ho-Chi-Minh

Eran quaranta poi furon cento
Poi centomila con Ho-Chi-Minh
I francesi poi furono cacciati con la lotta
Dai soldati del Viet-Minh

Ho Ho Ho-Chi-Minh 
Ho Ho Ho-Chi-Minh

Ogni soldato è un contadino
Ieri sera a zappare andò
Stamattina si butta la mitragliatrice in spalla
E combatte per lo zio Ho

Ho Ho Ho-Chi-Minh 
Ho Ho Ho-Chi-Minh

Oggi il nemico è ancor più forte
Ma sconfiggere non ci può
Combattiamo per la rivoluzione popolare
Per il Vietnam e lo zio Ho

Ho Ho Ho-Chi-Minh 
Ho Ho Ho-Chi-Minh

 

Phiên bản tiếng Pháp của Francesca Solleville:

 

LA BALLADE DE HO CHI MINH

Tout là-bas au soleil levant
du côté de la mer de Chine
Il y a un homme que tout un peuple révère comme un père, 
et cet homme était Ho-Chi-Minh.

Ho Ho Ho Chi Minh, 
Ho Ho Ho Chi Minh.

Ceux du Nord e ceux du Delta
ceux des montagnes et ceux des plaines
mènent le meme combat pour chercher des fusils
jeunes et vieux tous units derrière Ho Chi Minh.

Ho Ho Ho Chi Minh, 
Ho Ho Ho Chi Minh.

Ho Chi Minh partit vers son temps
dans la marine pendant trois ans
là, les privation les humiliation l'exploitation
ont été son pain quotidien.

Ho Ho Ho Chi Minh, 
Ho Ho Ho Chi Minh.

Quand il fut du retour au pays
il fallait voir ce qu'il a vu
misère et famine et des soldats étrangers
terrorisant son pauvre peuple d'Indochine.

Ho Ho Ho Chi Minh, 
Ho Ho Ho Chi Minh.

Ho Chi Minh et une poignée d'hommes
s'en sont allés dans les montagnes
au nom de leur frères terreur de l'ombre
alors se jurèrent de chasser tous les aggresseurs.

Ho Ho Ho Chi Minh, 
Ho Ho Ho Chi Minh.

Une poignée et puis des centaines
et les centaines sont des milliers
et grandit l'armée qui va libérer toute l'Indochine
la vaillante armée du Viet Minh.

Ho Ho Ho Chi Minh, 
Ho Ho Ho Chi Minh.

Soldat le jour, paysan la nuit
le soir venu c'est un grand parcours
au matin il passe la bretelle de son fusil
à l'épaule, telle est l'armée de l'oncle Ho.

Ho Ho Ho Chi Minh, 
Ho Ho Ho Chi Minh.

Des montagnes et de la jungle
des hauts plateaux et des rizières
les hommes et les femmes sont commes des graines
dans tout le Viêt-Nam la victoire est la liberté.

Ho Ho Ho Chi Minh, 
Ho Ho Ho Chi Minh.

Et du Nord jusqu' au bout du Delta
l'armée avance, l'armée Viet Minh
et le vent se tait long les bords du cap d'Indochine
liberté fête et Ho Chi Minh.

Ho Ho Ho Chi Minh, Ho Ho Ho Chi Minh.
Ho Ho Ho Chi Minh, Ho Ho Ho Chi Minh.

 

Phiên bản tiếng Tây Ban Nha của Rolando Alarcón:

BALADA DE HO CHI MINH

En Saigón la montaña ruge
y los valles en silencio están
porque el joven y el viejo campesino
luchan por la libertad para su Vietnam.

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho Chi Minh era un marinero
que una tarde regresó feliz
y encontró que su pueblo estaba triste;
triste no era la esperanza de Ho Chi Minh.

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho Chi Minh se fue a la montaña
y su pueblo también marchó
y soñaba que su tierra era libre,
contra el enemigo y contra el invasor.

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Y creció como un mar gigante
cien y miles junto a Ho Chi Minh.
Florecían soldados para el pueblo,
para dar la libertad, para el Viet Minh.

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

"Libertad" gritan las banderas
y en la selva se oye una canción:
es el pueblo que marcha a la victoria,
paz y libertad serán para el Vietnam.

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Phiên bản tiếng Thụy Điển của nhóm Knutna Nävar:

BALLADEN OM HO CHI MINH

Långt borta, bortom oceanen.
Långt bortom havets östra strand
fanns en man som var ledare för folket i Vietnam
och hans namn det var Ho Chi Minh

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho Chi Minh var sjöman på haven
han levde länge borta från sitt land
Han såg imperialismens härjningar
utsugning och förtryck

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Ho Chi Minh studerade Marx och Lenin
byggde upp Partiet som visar vägen fram
Dom blev hjältar i det vietnamesiska folkets kamp för ett enat och fritt Vietnam.

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Fjorton män blev till hundra
blev hundratusen och Ho Chi Minh
han ledde och enade Vietnams starka folkarmé
för landets befrielse

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Varje bonde är en soldat
när kvällen kommer tar han sitt gevär
Om dagen jobbar han på fälten
detta är folkets motståndskraft

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Från alla berg och djungler
från risfälten och slätterna
marcherar män och kvinnor i befrielsearmén
Folket Segrar där de drar fram 

Ho, Ho, Ho Chi Minh
Ho, Ho, Ho Chi Minh

Phiên bản tiếng Phần Lan của Elvi Sinervo:

BALLADI HO TŠI MINHISTÄ

Vuorten tuolla puolen asuu
kaukana kansa Vietnamin
Eli siellä mies
rakastama Indokiinan kansan
ja se mies oli Ho Tši Minh
Ho Ho Ho Tši Minh

Kiersi maita länttä, itää
maailman tunsi, tiesi tään
että valta on sillä
jolla raha on ja armeijat
vaan kansaa riistetään
Ho Ho Ho Tši Minh

Synnyinmaahan saapui jälleen
aika kun vaihtui. Mutta ei
kansa saanutkaan vapautta
Uudet sortajat sai
ja se kaiken toivon vei
Ho Ho Ho Tši Minh

Kotkat lentää korkealla
Vuorilla sissiarmeijaa
johti Ho Tši Minh
Aika oli tullut Vietnamin
jo vieras sortaja karkoittaa
Ho Ho Ho Tši Minh

Lentoon nousee vuorten kotkat
taisteluun kansa Vietnamin
Tuuli kuljettaa
vapauden viestin kautta maan
On kohta saapuva Ho Tši Minh
Ho Ho Ho Tši Minh
Ho Ho Ho Tši Minh

Phiên bản tiếng Nhật của Hidaka Yoshi:

ホーチミンのバラード 

とおい海のむこう　
東の海のむこう
インド・シナの父とよばれる
その人の名はホーチミン

山に　デルタに　
若者も年よりも
自由のためにたたかう
ホーチミンとともに

わかいホーチミン　
船に乗り海をこえ
国をでてまなんだことが
彼も未来をきめた

彼が帰ってきて　
そこに見たものは
うえと貧乏と他国の兵士
おもい靴音ひびく

ひとに呼びかけて　
山にのぼった
解放軍がそこにうまれた
彼はきたえられた

夕べにくわをもち　
朝にはライフル
兵士たちはみんな百姓
それがホーチミンの兵士

平野にジャングルに　
山にも海辺にも
インド・シナの兵士はすすむ
男も女もすすむ

平和と自由と　
そしてホーチミン
インド・シナの旗をなびかせ
ベトミンの兵士はすすむ

------