Thứ Ba, 28 tháng 10, 2025

Xuân Diệu về trường


Hồi học đại học, mỗi lần nhận được tin "tối nay có phim" là sinh viên vui muốn phát rồ. Chiều ấy, học cũng nghỉ sớm, đá bóng cũng nghỉ sớm, ăn cơm chiều sớm hơn mọi bữa rồi về chuẩn bị chổi cùn rế rách mang lên (cái gọi là) sân khấu nổi để xí chỗ trước. Thực ra sân khấu nổi chỉ là một cái sân khấu ngoài trời bình thường, còn phần nổi lại là cái khán đài, nguyên thủy là sườn đồi, được lót những hàng đan bê tông làm ghế.

Lần này còn vui hơn nữa, còn đáng phát rồ hơn nữa, là có tin đồn tối nay sẽ được nghe nhà thơ Xuân Diệu về nói chuyện. Với chúng tôi, gọi đó là ngày hội non sông cũng chẳng ngoa.

Tầm 4 giờ chiều, thì đã thực mục sở thị ông hoàng thơ tình đi dạo cùng thầy Việt dạy khoa Kiến trúc, nghe lỏm thấy thầy Việt gọi Xuân Diệu bằng "Thầy", chẳng rõ thế nào, chỉ thấy cử chỉ và lời nói của thầy Việt tỏ ra cực kỳ cung kính. Nhà thơ Xuân Diệu dáng bệ vệ, trắng trẻo, mái tóc bồng bềnh như được trời uốn sẵn, vung tay chém gió "ngước bên đông rồi lại ngước bên Tây" khi nói chuyện với thầy Việt.

Chập tối, cả ngàn sinh viên đã ngồi chờ kín khán đài, tầm 7h30 tối thì buổi nói chuyện thơ của nhà thơ Xuân Diệu bắt đầu.

Điều bất ngờ đối với chúng tôi là đi theo Xuân Diệu còn có cả nhà thơ Phạm Tiến Duật, nghệ sĩ guitare Văn Vượng và nữ nghệ sĩ ngâm thơ Trần Thị Tuyết.

Ban tổ chức bố trí một chiếc bục nói chuyện, lại trang trọng đặt lên một lọ hoa tươi. Tấm phông trắng phía sau làm nền dự dịnh sẽ hắt bóng nhà thơ với mái tóc bồng bềnh làm gia tăng sự hứng khởi của diễn giả và cảm xúc của người nghe.

Và hỡi ôi, trên cái bục nói chuyện của diễn giả lại còn có cả một chiếc loa pin cầm tay, kê trên mấy cục gạch. Có lẽ khoa Kiến trúc muốn quảng bá cho phong cách tối giản chăng?

Buổi nói chuyện bắt đầu, và nhà thơ Xuân Diệu trang trọng bước tới cái bục trong tiếng vỗ tay vang dội của khán giả. Việc đầu tiên ông làm là thử loa. Ông gõ gõ mấy ngón tay vào thành loa, lại gõ gõ mấy ngón tay vào cuối loa. Rồi ông làm một việc thật quái dị là nắm lấy cái tay cầm, nhấc hẳn cái loa pin lên, quay ngược lại, chĩa đít loa (chỗ có micro) vào khán giả và alố, alồ vào miệng loa. Cả ngàn sinh viên cười rộ và lại thêm một tràng vỗ tay vang dội.

Nhưng Xuân Diệu không cười, ai cũng biết là ông đang giận và có lẽ cả tủi nữa.

Buổi nói chuyện qua đi, giờ mình chả nhớ Xuân Diệu nói cụ thể những gì, có lẽ là ông đã bình Truyện Kiều của Nguyễn Du nhiều hơn là nói về thơ tình của chính mình.

Dĩ nhiên với một chiếc loa pin cầm tay, vốn chỉ dùng để cầm chịch khi mít tinh hô khẩu hiệu, lại nói giữa sân khấu ngoài trời, trước hàng ngàn khán giả, thì nhiều bạn cũng như mình, đi xem là chính chứ có nghe được gì đâu mà nhớ.

Chỉ láng máng sau khi ông bình đoạn Nguyễn Du miêu tả tiếng đàn của Kiều: “Trong như tiếng hạc bay qua/ Đục như nước suối mới sa nửa vời/ Tiếng khoan như gió thoảng ngoài/ Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa”, thì nghệ sĩ Văn Vượng minh họa lại câu thơ bằng tiếng đàn guitare Hawaii, với cách nhấn vuốt, nghe rờn rợn, giống như tiếng người.

Lại cũng chả nhớ chị Trần Thị Tuyết ngâm và anh Phạm Tiến Duật đọc bài thơ nào. Nhưng có một chi tiết thú vị, là anh Duật bảo, có một người bạn đố anh đưa được chữ "nằm ngửa" vào trong thơ. Câu thơ hay: "Nằm ngửa nhớ trăng, nằm nghiêng nhớ núi, nôn nao ngồi dậy nhớ lưng đèo..." ra đời như thế.

Bài này, viết để nhớ sự kiện Xuân Diệu về trường, nhưng lại thật vô duyên khi chẳng nhớ nhà thơ đã nói gì. Thôi thì xin "đền" mọi người bằng một bài thơ rất hay của cụ Trần Lê Văn, viết sau khi cùng đi với Xuân Diệu lên thăm chùa Thầy. Cụ Trần Lê Văn khi ấy có lẽ đã rời Nhà xuất bản Văn học, chuyển về Sở Văn hóa Hà Tây trông coi di tích, thắng cảnh vì cụ thông thạo chữ Hán.

Hình ảnh Xuân Diệu hiện lên qua bài thơ thật đáng yêu, quả giống như những gì mình đã thấy khi nhìn trộm Người Thơ có mái tóc bồng bềnh đi dạo cùng thầy Việt hói trên con đường đồi bạch đàn hoa nắng.

 

LÊN NÚI THẦY VỚI XUÂN DIỆU

Xuân Diệu cùng tôi lên chùa Thầy

Chuyện ấy tôi còn nhớ tới nay

Nhà thơ gặp núi, gặp hồ nước

Cứ gì nâng chén mới là say

Nhà sư cao hứng gặp nhà thơ

Tửu sắc từ lâu dẫu đã chừa

Bỗng quên chữ "giới" của nhà Phật

Dốc bầu, cạn chén cùng say sưa

Xuân Diệu phải đâu là Tản Đà

Rượu không vào, cũng có thơ ra

Thế mà cạn chén lại cạn chén

Say cả Tam thế cùng Thích Ca

Chưa tàn cuộc rượu, đòi lên núi

Anh bước ra ngoài như múa may

Chân nghiêng bên trái, nghiêng bên phải

Tay giương lấy đà như sắp bay

Còn tôi, dẫu trót dăm ba chén

Đầu gối xem ra vẫn chửa chùn

Sung sướng được ngày nâng đỡ bạn

Gập ghềnh rêu đá vẫn không run

Xuân Diệu ngồi trên đỉnh núi Thầy

Bên anh, tôi mở đôi bàn tay

Như toan giữ lấy người thơ lại

Kẻo sợ vù tan vào khói mây

 

 

------------------


Thứ Ba, 21 tháng 10, 2025

Tuyển Thơ Phạm Tiến Duật (2007) và "vụ án viên đạn lạc"

 

Là đang nói tới Tuyển tập thơ Phạm Tiến Duật do nhà xuất bản Hội Nhà Văn phát hành (đợt đầu) ngày 17/11/2007. Khi đó nhà thơ đang lâm trọng bệnh, khoảng nửa tháng sau, đêm 4/12/2007, ông qua đời vì căn bệnh ung thư phổi.

Tuyển tập này được Trung tâm Văn hóa Doanh nhân trao Giải thưởng văn học năm 2007.

Tuy nhiên, tuyển tập này bị dính một "viên đạn lạc", tức là có một bài thơ lạ, là bài thơ Lính mà em. Gọi đó là bài thơ lạ vì khi đọc nó, người ta dễ dàng nhận ra ngay, đó không phải là giọng thơ hùng tráng và sâu thẳm từ nhà thơ Phạm Tiến Duật, người được mệnh danh là "cánh chim lửa của Bộ đội Trường Sơn".

Tác giả thực sự của bài thơ Lính mà em là nữ nhà thơ Lý Thụy Ý (Nguyễn Thị Phước Lý), viết từ năm 1967, đã in trên Văn nghệ tiền phong của Sài gòn. Việc in bài thơ này vào Tuyển thơ Phạm Tiến Duật, với những người không tìm hiểu kỹ, có thể dẫn đến hiểu nhầm tai hại là ông Phạm Tiến Duật "đạo" thơ của Lý Thụy Ý, trong khi gia tài thơ của Phạm Tiến Duật vốn đã rất đồ sộ và tài hoa.  

Thực ra trước khi bài thơ Lính mà em được đưa vào Tuyển tập trên thì trên giường bệnh, ông Duật cũng đã kịp đính chính với nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, khi ông Thiều đến bệnh viện thăm mình.

Trong một bài viết trên báo Tuổi trẻ, ngày 4/11/2007, ông Thiều cho hay:

"Khoảng nửa tháng trước đây, bạn bè nhà thơ ở Công ty Dầu khí Việt Xô đã in một tập thơ nhỏ cho ông. Họ là những bạn đọc mến mộ thơ ông từ thời chiến tranh.
Khi tôi đến, ông lấy tập thơ tặng tôi và mở tập thơ ra chỉ cho tôi xem một bài thơ và nói đó không phải là bài thơ của ông. Nhưng vì yêu quí mà những người làm sách đã đưa bài thơ đó vào. Đó là bài Lính mà em. Phạm Tiến Duật nói đây là bài thơ của một nhà thơ nào đó của Sài Gòn viết trước 1975. Nhưng ông rất hạnh phúc với tập thơ mà bạn bè hâm mộ thơ đã in cho mình".

Tác giả thực của bài thơ, bà Lý Thụy Ý, khi đó cũng có biết chuyện này và hoàn toàn cảm thông. Trong một email gửi nhà thơ Trần Mạnh Hảo ngày 22/12/2012, bà nói: "Bài thơ có lẽ được chép qua những người không “thuộc” cho lắm nên lôm côm và mất ý, tôi tin nếu Phạm Tiến Duật làm, chắc chắn sẽ hay hơn nhiều"!

Như vậy, những người bạn của ông Duật ở bên Dầu khí cũng đã nhầm tác giả bài thơ trước khi nó được đưa vào Tuyển tập 2007.

Giờ ta sẽ tìm hiểu tại sao lại có "Vụ án viên đạn lạc" này.

Trước hết, phải nói là Tuyển tập này ra đời trong hoàn cảnh hết sức vội vã. Khi ấy, ông Duật đã nằm trên giường bệnh chờ chêt, mà các bạn văn, đồng đội và những người yêu mến ông, (nhất là Bộ đội Trường Sơn) lại chưa thấy ông có một tuyển tập ghi nhận những đóng góp tiêu biểu của mình. Ai cũng mong sách sớm được phát hành, thể hiện sự tri ân của đồng đội, đồng nghiệp và bạn đọc với nhà thơ. Ai cũng ước ông được tận mắt nhìn thấy đứa con tinh thần của mình.

Thông thường khi làm một tuyển tập, tác giả sẽ tự chọn những tác phẩm tiêu biểu nhất để đưa vào sách, sau đó có khi còn phải "mặc cả" với biên tập viên của NXB, để thống nhất thêm bài này, bớt bài kia...

Còn ở đây, nhà thơ ung thư giai đoạn cuối, nằm viện 108, dây dợ lòng thòng, lúc mê, lúc tỉnh nên nhà văn Nguyễn Khắc Phục vì thương bạn mà làm việc tuyển chọn, lại trong một bối cảnh hết sức đáng thông cảm, có thể nói là phải "chạy đua với cái chết".

Lỗi là có, trước tiên là của người tuyển chọn: nhà văn Nguyễn Khắc Phục, người bạn tâm giao của nhà thơ. Sau đó đến biên tập viên của NXB Hội Nhà Văn. May là không có kiện cáo, nếu có thì ông Hữu Thỉnh cũng phải chịu trách nhiệm.

Nhưng không chỉ nhà văn Nguyễn Khắc Phục nhầm. Một vài người khác (trong đó có bạn cùng học phổ thông với người viết bài này), cũng kể thời sinh viên (1975-1982) có đọc và chép bài thơ Lính mà em, cũng ghi tác giả là Phạm Tiến Duật.

Vậy họ chép bài thơ Lính mà em từ đâu, trong khi các tập thơ mỏng được xuất bản chính thức của PhạmTiến Duật trong khoảng thời gian ấy (75-82) không hề có bài đó?

Thời điểm bấy giờ, các bài thơ hay hầu hết là được người ta chép lại từ sổ tay của bạn bè hoặc một ông anh, bà chị nào đó. Anh, chị kia lại chép tay từ một anh, một chú bộ đội nào khác. Sổ tay chép thơ của các anh bộ đội thời chống Mỹ thì phong phú và tài hoa lắm, có khi còn có tranh tự vẽ để minh họa. Nhiều anh đang là sinh viên thì đi bộ đội.  Anh Duật là sinh viên đã tốt nghiệp khoa Ngữ văn, ĐHSP Hà Nội. Anh Phục đã in văn và anh Duật đã in thơ trước khi vào bộ đội.

Các anh bộ đội sinh viên thì lãng mạn và "khôn" lắm, các anh ấy thấy hay thì cứ chép, nhất là thơ tình, của ai không cần biết. Xong, cứ đề tác giả là Phạm Tiến Duật hoặc một nhà thơ cách mạng nào đó.

Sao lại thế? Và để làm gì?

Là để tránh sự "kiểm duyệt" của các đồng chí Chính trị viên mà thôi. Các chính trị viên làm gì đủ thời gian mà đọc hết được nội dung, cứ thấy dưới bài thơ đề tên tác giả Phạm Tiến Duật hay một "nhà thơ cách mạng" nào đó, thì là khen ngay thôi, "khá lắm chú em"!

Người này đọc, người kia chép, rồi truyền tay nhau chép lại, riết rồi lộng giả lại tưởng là  chân.

Báo hại mãi đến năm 2007, Tuyển tập thơ Phạm Tiến Duật và nhà văn Nguyễn Khắc Phục vẫn còn bị dính "viên đạn lạc" Lính mà em.


---------------

Thêm:

Cùng thời ấy, khi mà trong sổ tay, bài Lính mà em được đề tên Phạm Tiến Duật, thì bài thơ Hôn vốn của Phùng Quán, (lúc bấy giờ bị rắc rối vì liên quan đến vụ Nhân văn giai phẩm) cũng được nhiều anh bộ đội ghi chệch tác giả là Pêtophi (Sándor Petöfi ), một nhà thơ người Hungary.

Còn nhớ một đoạn:

"Em ơi rất có thể

Anh chết giữa chiến trường

Đôi môi tươi thắm đỏ

Chưa bao giờ được hôn..."


Thứ Ba, 14 tháng 10, 2025

Võ mồm thương chiến Mẽo-Tàu

 


 

Mới đây, Tàu bổ sung 5 nguyên tố đất hiếm, gồm holmium, erbium, thulium, europium, ytterbium, cùng các loại nam châm và vật liệu liên quan vào danh mục kiểm soát hiện có. Như vậy, tổng số loại đất hiếm màTàu hạn chế xuất khẩu đã tăng lên con số 12. Tàu cũng sẽ yêu cầu giấy phép để xuất khẩu các công nghệ sản xuất đất hiếm ra khỏi nước này.

Điều này đã làm Tổng thống Mẽo tức phát điên.

Hiện tại, hàng Tàu đang chịu thuế 30% tại Mẽo, trong khi hàng Mẽo chịu thuế 10% tại Tàu.

Hôm 10/10, Tổng Mẽo cáo buộc Tàu ban hành các hạn chế xuất khẩu như thế là “cực kỳ hung hăng” và đòi sẽ áp thuế bổ sung đến mức 100% và kiểm soát xuất khẩu phần mềm chiến lược từ ngày 1/11. Đồng thời Tổng Mẽo đe dọa hủy cuộc gặp với Tổng Tàu (Tập Cận Bình) tại hội nghị APEC ở Hàn cuối tháng này.

Đáp lại, tổng Tàu chả nói năng chi. Chỉ thấy, ngày 12/10 Bộ Mại bên Tàu mỉa mai rằng đây là “một ví dụ điển hình của tiêu chuẩn kép”, đồng thời khuyên Mẽo “không nên đe dọa bằng thuế quan ở mọi bước đàm phán”.

Ngay ngày hôm sau, Tổng Mẽo xuống giọng, đăng lên mạng xã hội Truth Social, chữa thẹn rằng  "em chỉ muốn giúp đỡ chứ đâu có muốn gây tổn hại cho ngài":

"Đừng lo lắng về Trung Quốc, mọi chuyện sẽ ổn thôi. Chủ tịch Tập Cận Bình đáng kính vừa trải qua khoảnh khắc tồi tệ. Anh ấy không muốn đất nước mình rơi vào đại suy thoái và tôi cũng thế".


Ngày 13-10, đến lượt Bộ giao của Tàu thách ngược lại, họ tuyên bố sẽ "kiên quyết thực hiện các biện pháp đáp trả tương ứng" nếu Tổng Mẽo thực hiện áp thuế 100% lên toàn bộ hàng hóa Trung Quốc, đòi Mẽo "sớm sửa chữa các hành động sai lầm" và hành xử "trên tinh thần bình đẳng, tôn trọng và cùng có lợi".

Cuộc võ mồm lần này sinh ra từ loại khoáng sản mang tên là "đất hiếm".

Thực ra, cái gọi là "đất hiếm" này cũng chẳng hiếm lắm, trên thế giới ước tính có khoảng 110 triệu tấn. Trữ lượng lớn nhất là ở Tàu với khoảng 44 triệu tấn, nhì là Việt, với khoảng 22 triệu tấn (chưa khai thác, mới bán lậu sang Tàu một tẹo và đi tù). 

Mẽo cũng có mỏ đất hiếm Mountain Pass với trữ lượng khoảng 1,9 triệu tấn, đang khai thác và và sản xuất cỡ 45.000 tấn/năm, trong khi Tàu sản xuất gấp 6 lần hơn là 270.000 tấn/năm.

Tuy nhiên, cái Tàu làm được mà Mẽo không thể làm chính là công nghệ tinh chế đất hiếm, đặc biệt là loại đất hiếm nặng (phân theo khối lượng nguyên tử). Mẽo tuy xưng hùng xưng bá trong nhiều lĩnh vực về công nghệ nhưng lại không có khả năng tinh chế loại đất hiếm này sau khi khai thác. Hiện tại, bất kỳ lượng đất hiếm nặng nào khai thác từ Mẽo đều phải chở sang Tàu để tinh chế. Đây là một lá bài quá mạnh mà Tàu còn đang ém trong cuộc chiến này. Tàu hiện đang kiểm soát 92% lượng đất hiếm đã tinh chế của thế giới.

Đất hiếm là thành phần có mặt trong nhiều công nghệ và sản phẩm có liên quan tới cuộc sống hiện tại, từ điện thoại thông minh đến tua bin điện gió, đèn LED hay TV LCD. Không có nó thì không sản xuất ra được pin xe điện, máy chụp cắt lớp MRI..v..v.. và các vũ khí hiên đại.

Đặc biệt Mẽo đang rất đói đất hiếm để sản xuất và xuất khẩu máy bay tiêm kích F-35, tàu ngầm, thiết bị laser, vệ tinh, tên lửa hành trình Tomahawk và nhiều vũ khí, khí tài quân sự khác.

Nếu Tàu là vua đất hiếm thì Mẽo cũng là vua con chíp, nhưng hỡi ôi, Mẽo chưa kịp mang ra dọa Tàu thì chính Tàu đã tự hoạn. Tàu buộc các tập đoàn nhà nước phải mua hàng nội, hoặc tự sản xuất ra mà dùng, cấm không được mua chíp Mẽo.

Trong cuộc chiến thương mại Mẽo-Tàu này, dù mới chỉ ở bước đấu võ mồm, rõ ràng là Mẽo vẫn đang ở thế nằm dưới.


-------------



Thứ Ba, 7 tháng 10, 2025

Chuyện bịa về... một người Hà Nội thanh lịch

 


Chị có một khát khao bỏng cháy từ thời thiếu nữ, là trở thành người Hà Nội. Một người Hà Nội thanh lịch.

Chị học đại học ở Hà Nội, học xong, chị xin được việc làm ở Hà Nội. Rồi chị lấy chồng. Anh Định là người Hà Nội gốc, các cụ nhà anh đã ba, bốn đời bán bánh chưng, bánh giò ở ga Phú Xuyên.

Rồi anh chị mua được nhà Hà Nội, ở ngay quận Hai Bà, có thể gọi là khu Trung tâm thành phố. Chị có sổ đỏ và hộ khẩu Hà Nội rồi nhé

Thỉnh thoảng, chị thỏ thẻ hỏi, anh ơi anh thấy em đã thành người Hà Nội chưa. Anh Định âu yếm nhìn chị, rồi thở dài lắc đầu.

Không nản chí, chị tiếp tục phấn đấu. Chị lấy bằng tiến sĩ rồi trở thành trưởng phòng, rồi lên chức vụ phó, rồi nắm quyền vụ trưởng một cơ quan ngang bộ. 

Chị ăn mặc đúng mốt Hà Nội và yêu cắm hoa, nhà chị lúc nào cũng có một hai bình hoa tươi. Rồi chị chơi tranh, mua từ tranh Bờ hồ đến tranh của Thành Chương họa sĩ. Tranh chị treo kín phòng khách và treo tràn sang cả phòng ngủ. Thỉnh thoảng chị còn làm thơ đăng facebook, được người khen lắm lắm. Thế mà anh vẫn chưa chịu công nhận chị là người Hà Nội.

Chị càng ra sức phấn đấu. Đọc sách thấy bậc thầy sành ăn nhất Hà Nội là nhà văn Nguyễn Tuân quyết không ăn mắm tôm và không ăn tỏi sống, chị cũng. Món chân giò giả cầy nhà chị luôn luôn được ướp với mắm tép, còn món rau muống luộc dứt khoát phải được chấm với nước mắm hành.

Ăn phở, nếu là phở gà thì chị vắt chanh mà không chan dấm, còn nếu gặp phở bò thì chị sẽ chan dấm mà không thể vắt chanh. Rõ ra người Hà Nội rồi nhé, tinh tế và thanh lịch đến thế là cùng!

Ấy thế mà anh Định nhà mình khó tính quá. Anh trầm ngâm một lúc, rồi bảo chị: Mẹ em vẫn còn thiếu thiếu một cái gì đấy.

Cái gì đấy là cái gì? Thiếu cái gì, anh chẳng nói. Mà chắc anh cũng chẳng biết...

Một hôm, chị đi họp phụ huynh cho thằng cu con, chị tranh luận với cô giáo về sự kết hợp giữa gia đình với nhà trường rồi lan sang cả việc nâng tầm nền giáo dục quốc gia cho phù hợp với xu thế thời đại...

Về đến nhà, chị vẫn còn bức xúc lắm cơ, chị mách anh: Anh ạ, tiên sư bố cái con giáo mặt l... ấy nó ngu, ngu lắm anh ạ..

Thằng cu con nghe thấy, hét váng cả nhà:

Bố ơi, người Hà Nội. Mẹ thành người Hà Nội rồi bố ơi!

Anh nghẹn ngào ôm chị chúc mừng.

Có thế chứ! Chị đã trở thành người Hà Nội. Một người Hà Nội thanh lịch.


-------------


Thứ Tư, 24 tháng 9, 2025

BÓNG TỐI PHÍA SAU USAID

 


USAID là tên viết tắt của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ, (tên đầy đủ là United States Agency for International Development), đây là một tổ chức trực thuộc Chính phủ Hoa Kỳ hoạt động dưới sự điều phối của Bộ Ngoại giao và Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ.

Nhiệm vụ cao cả mà USAID đưa ra là thông qua viện trợ của chính phủ Mỹ giúp thế giới xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ về y tế và các nhu cầu nhân đạo, hỗ trợ các lợi ích thương mại của Mỹ bằng cách giúp tăng trưởng kinh tế của các nước đang phát triển và xây dựng năng lực của các quốc gia để tham gia vào thương mại thế giới.

USAID đã từng có khoảng 10.000 nhân sự hoạt động tại khoảng 130 quốc gia. Trong đó, khoảng 2/3 nhân sự của cơ quan này phục vụ ở bên ngoài nước Mỹ. Trong năm 2023, USAID quản lý khoảng 60% viện trợ nước ngoài của Mỹ và đã giải ngân gần 44 tỉ USD.

Ngoài các mục đích thuần túy nhân đạo, thì ai cũng biết viện trợ của Mỹ luôn luôn được sử dụng để gây ảnh hưởng lên các quốc gia tiếp nhận, nó được xem là một bộ phận tạo nên "sức mạnh mềm" của Mỹ.

Nhưng đó chỉ là những mục tiêu trên lý thuyết. Thực chất, hoạt động của USAID đen tối hơn nhiều.

Nước Nga (có lẽ) là nước đầu tiên yêu cầu USAID chấm dứt hoạt động trên lãnh thổ Nga bắt đầu từ ngày 1-10-2012 với lý do "Nền kinh tế Nga đã phát triển chín muồi và không cần tới sự lãnh đạo từ bên ngoài". Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Alexander Lukashevich đã chỉ đích danh một số chương trình của USAID thực chất là tài trợ cho các hoạt động chống chính quyền như: can thiệp vào việc giám sát bầu cử để sau đó tung tin bầu cử có gian lận; hỗ trợ các tổ chức nhân quyền chỉ trích điện Kremline và can thiệp vào công việc nội bộ của Nga. Và vì thế, “USAID đã tự đặt dấu chấm hết cho mình tại Nga”.

Đã có nhiều chuyên gia, nhà báo và cả cựu quan chức Mỹ vạch trần các chương trình của USAID đã được dùng để tài trợ cho các tổ chức xã hội dân sự, báo chí độc lập và phong trào đối lập tại nước sở tại với mục đích gây nhiễu thông tin, tạo ảnh hưởng chính trị, thậm chí hỗ trợ cho các hoạt động ngầm của CIA. 

Các văn phòng của USAID tại Mỹ Latinh từ lâu đã nổi tiếng là các trung tâm tình báo, âm mưu làm suy yếu các chính phủ hợp pháp tại nhiều quốc gia.

Sự thật là tại Mỹ Latinh, USAID dính líu đến hầu hết các cuộc đảo chính (kể cả đảo chính hụt) đã từng xảy ra. USAID cung cấp hỗ trợ tài chính, kỹ thuật và tư tưởng cho các phe đối lập. USAID cũng thường tìm cách tác động vào các lực lượng vũ trang và các cơ quan thực thi pháp luật, tuyển dụng các “điệp viên” trong các lực lượng này để sẵn sàng giúp phe đối lập khi có cơ hội.

Cựu giám đốc chương trình USAID ở khu vực Mỹ Latinh và Caribe là Mark Feuerstein bị giới lãnh đạo Mỹ Latinh cáo buộc là đã “dàn dựng” các vụ lật đổ các nhà lãnh đạo hợp pháp của Hondurat và Paragoay.

Tại Venezuela, năm 2014, Mỹ chi ra hơn 18 triệu USD thông qua các tổ chức “bình phong” như USAID (Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ) và NED (Quỹ Quốc gia ủng hộ dân chủ) để tài trợ cho các nhóm chống chính quyền. Trong đó Tổng thống hợp pháp Hugo Chavez của Venezuela là mục tiêu số một trong danh sách của USAID.

Tại Ecuado, USAID cũng bị cáo buộc liên quan đến cuộc đảo chính bất thành, khi Tổng thống Rafael Correa bị ám sát hụt.

Tại Bolivia, USAID liên quan đến âm mưu thay thế chính phủ của Tổng thống Evo Morales. Ngày 01-5-2013, Tổng thống Evo Morales đã yêu cầu USAID đóng cửa phái bộ sau khi đã hoạt động ở quốc gia này trong 49 năm.

Tháng 6-2012, các Ngoại trưởng của Liên minh Boliva vì châu Mỹ (ALBA) bao gồm Bolivia, Cuba, Ecuado, Cộng hòa Dominica, Nicaragoa và Venexuela đã thông qua một nghị quyết về USAID. Nghị quyết này viết: “Lấy cớ lập kế hoạch và phối hợp viện trợ nước ngoài, USAID đang công khai can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia, tài trợ cho các NGO và các hoạt động biểu tình nhằm làm suy yếu các chính phủ hợp pháp bị Hoa kỳ xem là không “thân thiện”.

Các cuộc Cách mạng màu xảy ra ở Trung Đông đầu thập kỷ 2010 – 2015 đều được USAID hậu thuẫn bằng cách cung cấp tài chính cho hầu hết các kênh, đài truyền thông, truyền hình tung ra các tin đồn, các bài đăng, hình ảnh, video kích động người dân biểu tình lật đổ chính quyền đương nhiệm, nhằm dựng lên thể chế mới theo kiểu phương Tây.

Còn ở Châu Phi, hãy nghe bà Arikana Chihombori-Quao, cựu Đại sứ Liên minh Châu Phi tại Hoa Kỳ nói về USAID:

"Thật ra USAID luôn ủng hộ phe đối lập, với hình thức ủng hộ một phong trào bất kỳ nào để có thể khiến chính phủ nơi ấy rơi vào tình trạng hỗn loạn”.

“Một chương trình can thiệp lớn vào chính sách, chia rẽ bè phái trong nội tình đất nước tiếp nhận. Nhân viên USAID bình thường có thể không nhận ra điều đó, nhưng khá nhiều người trong số họ cũng là những người hoạt động ngầm, và chương trình chính của họ là làm mất ổn định chính phủ, làm mất ổn định quốc gia đang tiếp nhận cứu trợ ”

“Chúng ta cần hiểu lý do thực sự tại sao USAID lại có mặt ở Châu Phi, và không chỉ USAID, mà còn các tổ chức phi chính phủ khác. Họ đến và tuyên bố rằng họ đang giúp đỡ người dân nghèo đói, dốt nát , đầy bệnh tật của chúng tôi, họ đi đến những vùng xa xôi nhất của Châu Phi, để khi bạn nhìn vào nó trên giấy tờ, tất cả có vẻ thực sự tốt, nhưng thực ra họ là sói đội lốt cừu. Họ lợi dụng mạng sống nghèo đói rẻ mạt của dân Châu Phi để thử nghiệm thuốc, vaccine, để cho đi những thức ăn thừa mứa của họ".

Bà nói tiếp: "Người nộp thuế Hoa Kỳ cần biết hàng tỷ đô la được trao cho USAID để sử dụng vào chuyện gì đó nghe có vẻ nhân đạo, nhưng thực chất là làm mất ổn định các chính phủ đương nhiệm. Tôi có thể nói với bạn ngay bây giờ, phần lớn các nhà lãnh đạo châu Phi, và không chỉ các nhà lãnh đạo châu Phi, mà cả các nhà lãnh đạo ở các nước đang phát triển đang ăn mừng sự ra đi của USAID. Nếu bạn nghĩ chỉ có USAID mới lấp đầy khoảng trống trong chăm sóc sức khỏe và giáo dục, thì sự thay đổi ở đâu? Hãy chỉ cho tôi một quốc gia mà USAID đã có mặt mà giáo dục và sự chăm sóc sức khoẻ người dân ở chỗ đó được cải thiện. Họ chỉ nhờ đất nước chúng tôi để tẩu tán rửa đi đồng tiền dơ bẩn của họ mà thôi!"

Tại nước Mỹ, ngày 3-12-2024, ông Mike Benz, một cựu quan chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, tố cáo:

"Bộ não của bạn bị đánh lừa khi nhìn thấy cụm từ USAID. Đây không phải là một tổ chức viện trợ".

"USAID thực sự là công cụ hỗ trợ Lầu Năm Góc trên mặt trận an ninh quốc gia, hỗ trợ Bộ Ngoại giao về lợi ích quốc gia hoặc hỗ trợ cộng đồng tình báo trên mặt trận hoạt động bí mật".

"USAID nổi tiếng tài trợ cho các dự án đen tối, kinh hoàng và gây tranh cãi nhất mà nhân loại biết đến".

Tỷ phú Elon Musk, ngày 2-2-2025 cho rằng: "USAID là một tổ chức tội phạm".

Trước đó, ngay sau khi nhậm chức Tổng thống nhiệm kỳ hai, ngày 20-1-2025, ông Trump đã ban hành một sắc lệnh hành pháp, trong đó yêu cầu đóng băng và xem xét lại tất cả các chương trình viện trợ và phát triển của Mỹ trị giá hàng chục tỷ USD.

Sắc lệnh chỉ rõ: “Dịch vụ và bộ máy quan liêu viện trợ nước ngoài, trong đó có hoạt động của Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID), không phục vụ lợi ích của người dân Mỹ và trong nhiều trường hợp đi ngược các giá trị Mỹ. Hoạt động này nhằm mục đích phá hoại hòa bình thế giới bằng cách thúc đẩy những ý tưởng ở nước ngoài đi ngược lại mối quan hệ hài hòa và ổn định trong nước và giữa Mỹ với các quốc gia”. 

D. Trump còn viết trên mạng xã hội X: “Quý vị có biết rằng USAID sử dụng tiền thuế của các quý vị để tài trợ cho hoạt động nghiên cứu vũ khí sinh học, bao gồm cả coronavirus đã từng gây ra đại dịch COVID-19 khiến hàng triệu người thiệt mạng không?”. 

Ngày 10-3-2025, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio thông báo chính quyền Donald Trump đã cắt giảm khoảng 83%, (gồm khoảng 5.200 trong số 6.200 các chương trình của USAID). Các chương trình viện trợ và phát triển còn lại (18%) sẽ được chuyển về Bộ Ngoại giao quản lý. Ngày 1-7-2025 Bộ Ngoại giao Mỹ chính thức đóng cửa USAID.

Nhưng xin đừng vội tưởng rằng cái tổ chức mà nước Mỹ đang sử dụng như một công cụ để khống chế thế giới sẽ thực sự bị xóa sổ. 

Có thể một ngày nào đó, cái vòi bạch tuộc này sẽ mọc trở lại, và lại vươn ra khắp thế giới.

Điều chắc chắn không bao giờ thay đổi là: Miếng phó mát miễn phí thực sự chỉ có ở trong cái bẫy chuột mà thôi. 

-----------




Thứ Sáu, 19 tháng 9, 2025

Cuộc hỏa thiêu đất nước của đám trẻ trâu Nepal


Nepal là một nước cộng hòa đại nghị và là một quốc gia có đến 178 đảng phái. Từ năm 1990 đến nay đã 32 lần thay chính phủ.

Ở Nepal, tiếng Anh là phương tiện giao tiếp của nhiều người, đến mức đôi khi họ quên mất ngôn ngữ mẹ đẻ của mình*. Thậm chí, trong một vài trường học, nếu học sinh bị phát hiện nói tiếng Nepal còn có thể phải nộp “tiền phạt”. Nhưng khác với vài quốc gia lân cận, Nepal chưa bao giờ là thuộc địa của Anh.

Nguồn thu ngoại tệ lớn nhất của Nepal, chiếm đến 6.7% GDP nước này vào năm 2022 đến từ du lịch, trong khi đó tiếng Anh là ngôn ngữ chung của du lịch quốc tế.

Nguồn ngoại tệ tiếp theo, là đăng lính Gurkha, nghĩa là làm cửu vạn và đánh thuê cho quân đội Ấn hoặc Anh. Việc tuyển mộ Gurkha cũng đưa việc học tập tiếng Anh trở nên quan trọng hơn là học tiếng mẹ đẻ.

Đã mất gốc rồi thì từ biểu tình của gen Z trở thành cuộc bạo loạn hỏa thiêu đất nước của đám trẻ trâu cũng là điều tất yếu.

Cuộc biểu tình khởi đi chỉ nhằm chống lệnh cấm mạng xã hội và tham nhũng, nhưng đã ngay lập tức biến thành cuộc bạo loạn thảm họa nhất trong nhiều thập kỷ. Đám đông nhanh chóng gia tăng mức độ bạo lực, đốt phá mọi thứ bắt gặp, từ các phương tiện giao thông cho đến Tòa án Tối cao, nhà Quốc hội, đồn cảnh sát, từ tư dinh của các chính trị gia đến cơ sở kinh doanh tư nhân. Chúng điên rồ đến mức đốt luôn cả nhà tù, đốt luôn cả bệnh viện.

Giờ thì trẻ trâu cầm đầu bảo rằng chúng không chủ trương gây ra bạo lực, đó là tội của "những kẻ cơ hội".

Chúng chỉ muốn một ca sĩ nhạc rap lên làm thủ tướng.

Hoặc chỉ muốn một thằng choai choai, biết tiếng Anh lên làm thủ tướng.

Nhưng chúng để lại những gì?

Các trụ sở cảnh sát, tòa án và cơ quan báo chí bị tấn công, thiêu hủy và cướp phá. Tòa nhà quốc hội và nhiều văn phòng bộ ngành bị thiêu rụi, giờ đây các quan chức phải dựng lều làm việc ngoài trời.

Các công trình kiến trúc đẹp nhất đất nước đã bị hỏa táng.

Cung điện Singha Durbar nằm tại khu trung tâm Kathmandu, được coi là biểu tượng quyền lực chính trị của quốc gia Nepal suốt hơn một thế kỷ. Được xây dựng năm 1908 và mang dấu ấn kiến trúc châu Âu. Đây không chỉ là nơi ở chính thức của các đời thủ tướng mà còn là điểm đón tiếp nguyên thủ và hoàng gia quốc tế, như Nữ hoàng Elizabeth II và Công nương Diana. 

Dinh tổng thống Rashtrapati Bhavan có tuổi đời 102 năm mang phong cách tân cổ điển với những hàng cột, mái vòm và hoa văn tinh xảo. Rastrapati Bhawan ban đầu là dinh thự cá nhân, sau thành nơi làm việc và cư trú của nguyên thủ quốc gia.

Tòa nhà Quốc hội trước vốn là Trung tâm Hội nghị Quốc tế Birendra (BICC), hoàn thành năm 1993, mang phong cách kết hợp giữa kiến trúc hiện đại và yếu tố truyền thống Nepal. Với hội trường chính hơn 1.000 chỗ ngồi, BICC từng là địa điểm tổ chức các hội nghị cấp cao và sự kiện quốc tế.

Khách sạn 5 sao Hilton được xây dựng vào năm 2016, nâng ngành dịch vụ khách sạn của Nepal lên tầm quốc tế. Khách sạn có chi phí xây dựng hơn 90 triệu USD, với tầm nhìn toàn cảnh dãy Himalaya mới được chính thức khai trương vào tháng 7-2024.

Không chỉ Hilton, hơn 20 khách sạn khác cũng bị đốt phá. Chúng hỏa thiêu ngành du lịch vốn là trụ cột của nền kinh tế, tạo việc làm cho hơn 370.000 lao động của đất nước. Chỉ tính riêng ngành kinh doanh khách sạn - nguồn thu chính của nền kinh tế du lịch Nepal - ước thiệt hại lên đến hơn 25 tỷ rupee.

Có đến 27 siêu thị của một trong những doanh nhân giàu nhất Kathmandu đã bị đốt cháy.

Trong cơn điên, đám trẩu tre Nepal còn tấn công vào cả các cơ sở y tế: 13 kho lạnh chứa vắc-xin và 37 cơ sở y tế trên toàn Nepal đã bị đốt phá và cướp bóc. Chương trình tiêm chủng của Nepal trong những năm tới có nguy cơ hoàn toàn ngưng trệ. Nhiều hồ sơ lưu trữ của quốc gia cũng bị thiêu rụi trong các vụ đốt phá, khiến việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản sẽ gặp nhiều khó khăn.

Có ít nhất 2 nhà tù ở miền Tây Nepal và 1 nhà tù lớn nhất ở thủ đô Kathmandu bị tấn công. 13.500 tù nhân đã trốn thoát. Các tù nhân buộc phải đào tẩu, nếu không muốn bị hỏa táng bởi trẻ trâu.

Có đến 27 siêu thị của một trong những doanh nhân giàu nhất Kathmandu đã bị cướp phá và đốt cháy.

Tính đến ngày 15-9, đã có ít nhất 72 người thiệt mạng, gồm 59 người biểu tình, 10 tù nhân và 3 cảnh sát. Ngoài ra còn hơn 2.100 người bị thương trong các cuộc đụng độ.

Theo Cơ quan Quản lý Bảo hiểm Nepal, tính đến ngày 18-9, các công ty bảo hiểm phi nhân thọ đã tiếp nhận 1.984 đơn yêu cầu bồi thường, tổng trị giá hơn 150 triệu USD. Con số này sẽ còn tăng khi quá trình đánh giá thiệt hại hoàn tất. Hãy so sánh: sau thảm họa động đất khủng khiếp ở Nepal năm 2015, số tiền bồi thường chỉ là khoảng 124 triệu USD.

Không chỉ riêng ngành bảo hiểm mới bị thiệt hại, Liên đoàn Công nghiệp Nepal (CNI) cho biết một số doanh nghiệp lớn đã thống kê mất mát tài sản lên tới 450 triệu USD. Những cơ sở kinh tế bị ảnh hưởng gồm khách sạn Hilton Kathmandu, nhiều cửa hàng thuộc các chuỗi bán lẻ, trụ sở các công ty viễn thông, nhà máy và showroom ô tô của Tập đoàn Chaudhary, doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Nepal.

Cuộc hỏa táng đất nước của trẻ trâu Nepal dường như chỉ xảy ra trong cơn bốc đồng chốc lát.

Để rồi, ai sẽ phải trả giá?

Và trong bao nhiêu năm?

--------------

(*) Điều này không lạ đối với một vài người bên ta. Chẳng hạn đã có chị phụ huynh nào đó, khoe con mình học trường quốc tế, hồn nhiên tự hào rằng cháu không biết tiếng Việt.


Thứ Bảy, 13 tháng 9, 2025

Nhớ anh Ngọc

 

Cuộc chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị kéo dài 81 ngày đêm (từ 28/6 đến 16/9/1972), đã đi vào lịch sử như một bản hùng ca bất tử, trở thành biểu tượng sáng ngời của chân lý không có gì quý hơn độc lập tự do.

Với diện tích chưa đầy 3 km2, trong 81 ngày đêm, khu vực Thị xã - Thành cổ Quảng Trị đã gánh chịu 120.000 tấn bom Mỹ, hơn 950.000 viên đạn pháo 105 mm, 55.000 viên đạn pháo 155 mm, 8.164 viên đạn pháo 175 mm, hơn 615.000 viên đạn hải pháo.

Tính trung bình mỗi chiến sỹ của ta phải gánh chịu 9 tấn bom và 110 viên đạn pháo mỗi người. Chỉ riêng số lượng bom Mỹ đã có sức công phá gấp 7 lần quả bom nguyên tử mà Mỹ đã ném xuống Hirosima năm 1945.

Trong 81 ngày đêm ấy, hàng ngàn chiến sỹ hy sinh. Nhiều liệt sĩ còn chưa lấy được hài cốt. Xương máu các anh đã hòa quyện vào từng tấc đất, từng ngọn cỏ nơi đây, hay mãi mãi hòa vào dòng sông Thạch Hãn.

--------------

Những ngày "Mưa đỏ" này, lại càng nhớ anh Ngọc.

Anh Ngọc, tên khai sinh là Trần Ngọc Trung, nhưng ở nhà vẫn thường gọi là anh Ngọc.

Những năm nhà mình sơ tán bom Mỹ ở Chùa Hà, Ninh Mỹ, thì một trong mấy hàng xóm cùng sơ tán là nhà bác Thân - bác Hạnh, là hai bác sinh ra anh Ngọc. Anh Ngọc lớn hơn mình khoảng 5,6 tuổi, năm ấy đã bắt đầu vào cấp III. Mình chơi thân với hai em của anh Ngọc.

Anh Ngọc đô con, bước đi huỳnh huỵch, mắt lại có tật, mới nhìn thì sợ, nhưng nhìn kỹ lại thấy hiền. Mà anh hiền thật, bọn trẻ con chúng mình, đôi khi đi ngang qua cửa nhà anh, thấy anh đang lúi húi học, bèn đọc bài vè (chả nhớ ai dạy), để trêu anh:

Ngọc lác lý nhê,

Mê củ tỏi,

Hỏi cô Dung,

Cùng họ lác,

Vác nhau đi,

Di chỗ ở,

Trở về làng,

Càng lác thêm...

Anh buông bút, xô ra cửa, lũ trẻ con chạy tán loạn. Anh chỉ đuổi theo mấy bước để dọa, rồi vừa quay vào bàn học vừa tủm tỉm cười. Có lẽ anh cũng thích chị Dung...

Xóm sơ tán hiếm đàn ông, bố mình và bác Thân đều là bộ đội, bác Thân công tác tận bên Lào, cả năm mới về được vài ngày. Mọi việc nặng nhọc trong xóm đều nhờ anh Ngọc. Cứ "Ngọc ơi, ra cô nhờ tý" là anh Ngọc sẵn sàng. Anh Ngọc chuyên đảm nhiệm việc mò gầu rớt xuống giếng cho xóm. Lâu lâu, cả xóm vây quanh thành giếng xem anh Ngọc "làm xiếc", anh bận độc một chiêc xilip màu đỏ, bám theo một cây sào, tuột xuống giếng rồi lại bám sào leo lên mang theo cả chục cái gầu trả cho từng nhà.

Rồi anh Ngọc đỗ vào đại học Tổng hợp. Bác Hạnh, mẹ anh đưa anh đi mổ mắt. Mắt không còn tật "lác lý nhê" nữa, nhưng cũng vì thế mà anh Ngọc lại trúng tuyển nghĩa vụ quân sự. Năm 1972, từ trường đại học, anh vào thẳng chiến trường Quảng Trị và từ đó không về...

Đơn vị cũng không biết xương cốt anh nằm ở nơi đâu... 

Mình biết gia đình bác Thân nhiều năm nay vẫn tìm mọi thông tin để đưa anh về với quê hương, với họ hàng. Chính mình cũng đã từng lên các trang mạng tìm mộ Liệt sĩ và nhờ bạn bè trên mạng tìm kiếm anh, song đến nay vẫn bặt vô âm tín.

Mình vẫn cứ mong có một phép màu nào đó...

Và phép màu là có thật, bây giờ, mình đã "gặp lại" anh qua lời bài hát "Còn gì đẹp hơn" của nhạc sĩ, ca sĩ Nguyễn Hùng, Nguyễn Hùng cũng là một diễn viên trong phim "Mưa đỏ":

“Hết kháng chiến nếu con còn chưa về, mẹ ơi vui lên, mẹ có đứa con anh hùng,

Đem thanh xuân gieo tự do cho đất nước. Với con thế thôi, còn gì đẹp hơn”.



----------



Thứ Bảy, 6 tháng 9, 2025

Đây, Lệnh nổ súng.




Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, lại nhìn thấy Tàng Tướng quân, khoác áo va-rơi, ngực đeo đầy huân huy chương. Ngài chẳng ngồi trên khán đài mà lại một mình làm một khối, lầm lũi tự diễu hành.
Chợt nhớ trên blog này có bài viết (dạng bản nháp, chưa đăng) về Lệnh nổ súng, viết hồi Tướng quân chủ biên cuốn sách tai tiếng "Vòng tròn bất diệt". Chả nhớ tại sao hồi đó đã viết, rồi lại không đăng lên blog.
Thôi bây giờ đăng cũng được, tuy có muộn. Gọi là góp thêm nguồn tài liệu cho Tàng Tướng quân về cái Mệnh lệnh số 1679/ML-QP, mà ngài bảo là BQP cấm "không được nổ súng".
--------------------

Vấn đề Trường Sa vốn không chỉ liên quan đến hai bên Việt Nam và Trung Quốc. Ở đây có sự tranh chấp chủ quyền “đa quốc gia” gồm các nước Việt Nam, Philippines, Malaysia, Trung Quốc, Bruney  Đài Loan. 
Nếu có đủ đôi mắt tinh tường để nhìn sâu và rộng hơn thì phải thấy đây là vấn đề quốc tế, đa phương và có những quốc gia ở tận đâu đâu cũng thèm được nhảy vào “tham gia kiểm soát” hay bằng cách “gợi ý” để được làm “bảo kê”.
Hiện nay Việt Nam kiểm soát được 21 thực thể địa lý (7 đảo, 14 bãi ngầm), Philippines 10 (7 đảo, 3 bãi ngầm), Trung Quốc 7 bãi ngầm, Malaysia 7 bãi ngầm, Đài Loan 1 đảo và 1 bãi ngầm.
Thành quả ấy hiển nhiên không thể đến từ một cái lệnh cấm “Không được nổ súng”. Có mù mới không thấy điều đó.
Hãy nhìn lại toàn cảnh:
Năm 1956, Đài Loan chiếm giữ đảo Ba Bình. Đầu thập niên 1970, Phillipnes chiếm 7 đảo và rạn đá phía đông quần đảo..
Đầu năm 1978, Philippines chiếm đóng đá An Nhơn (cồn san hô Lan Can), Malaysia cũng rục rịch đưa tàu quân sự đến khu vực.
Trước tình hình trên, trong năm 1978, Hải quân Việt Nam tiến hành việc đóng giữ tất cả các đảo nổi còn lại, đó là các đảo An Bang (10/3/1978), Sinh Tồn Đông (15/3/1978), Phan Vinh (30/3/1978) và Trường Sa Đông (4/4/1978). Trước năm 1978 thì Hải quân Việt Nam đã chốt giữ tại 5 đảo nổi, gồm các đảo Song Tử Tây, Sơn Ca, Nam Yết, Sinh Tồn, Trường Sa.
Cuối năm 1986, Philippines lại cho tàu trinh sát từ đảo Song Tử Tây ở phía Bắc đến bãi Thuyền Chài ở phía Nam khu vực. Ngày 31/12/1986, Malaysia chiếm đóng bãi Kỳ Vân, tháng 1/1987 họ chiếm đóng bãi Kiệu Ngựa.
Do vậy, ngày 5/3/1987 Hải quân Việt Nam quay trở lại đóng giữ đá Thuyền Chài. Đây là bãi đá san hô (đảo chìm) đầu tiên ở Trường Sa được Hải quân Việt Nam đóng giữ. 
Tổng cộng, đến năm 1987 ta đóng giữ 10 đảo, bãi ở quần đảo Trường Sa, trong đó có 9 đảo nổi.
Khi ấy Trung Quốc chưa hiện diện trên một thực thể địa lý nào ở Trường Sa. Nhưng họ đã sử dụng nhiều tàu cá, tàu nghiên cứu thăm dò phối hợp với tàu chiến chuẩn bị xâm chiếm một số bãi đá ngầm, thậm chí họ cho tàu cá vào lòng hồ, sát các đảo của ta để đánh cá, khảo sát, trinh sát hoặc khiêu khích.
Ngày 25/10/1987, Tư lệnh Giáp Văn Cương trực tiếp báo cáo Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Lê Đức Anh về nội dung Kiến nghị của Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân về “Kế hoạch đóng giữ bảo vệ ở quần đảo Trường Sa” và đề nghị cho máy bay trinh sát nắm tình hình trên khu vực biển Trường Sa.
Ngày 6/11/1987, Bộ Quốc phòng ký Mệnh lệnh số 1679/ML-QP gửi các quân chủng Hải quân, Không quân về việc Bảo vệ Trường Sa.
Trong Mệnh lệnh này, chỉ thị (lệnh) về việc phải đánh trả trong trường hợp có đối phương xâm phạm đảo hoặc dùng vũ lực uy hiếp, là rất rõ ràng và dứt khoát:
“Đưa lực lượng ra đóng giữ các bãi cạn chưa có người, không chờ xin chỉ thị của cấp trên, trước mắt đưa ngay lực lượng ra đóng giữ Đá Tây, Chữ Thập, Đá Lớn, Tiên Nữ. Khai thác và phát huy mọi khả năng của các lực lượng vũ trang, các ngành, các địa phương để chi viện từ bờ ra đảo xa. Nếu đối phương xâm phạm đảo hoặc dùng vũ lực uy hiếp thì đánh trả và luôn cảnh giác, tỉnh táo, không mắc mưu địch khiêu khích”.
(Trang 276 (chương 7) “Lịch sử Hải quân nhân dân Việt Nam (1955- 2015)”, Nhà xuất bản QĐND, 2015).
Lệnh nổ súng được ghi lại trên giấy trắng mực đen là như thế.
Bọn dân trủ giả cầy thì luôn giở trò vu vạ, đã đành, còn riêng Tàng Tướng công thì có mù đâu, sao lại không nhìn thấy? 




------------